Szampan to od dekad synonim luksusu, co oczywiście przekłada się na wyśrubowane ceny butelek. Za ten obraz regionu odpowiadają w głównej mierze tzw. domy szampańskie, a więc duże firmy wypuszczające na rynek miliony (często przeciętnych) butelek ...

Szampania

Szampan to od dekad synonim luksusu, co oczywiście przekłada się na wyśrubowane ceny butelek. Za ten obraz regionu odpowiadają w głównej mierze tzw. domy szampańskie, a więc duże firmy wypuszczające na rynek miliony (często przeciętnych) butelek. Nie posiadając zwykle nawet własnych winnic, wykorzystują owoce kupowane od małych rolników. Na szczęście w ostatnich latach coraz większa liczba tych małych winiarzy decyduje się na samodzielne butelkowanie win, które prezentują indywidualny charakter producentów i ich winnic (rozpoznacie ich po oznaczeniu na etykiecie literami RM - récoltant-manipulant). Spójrzmy też prawdzie w oczy – jeśli chodzi o wina musujące, to mało jest pozycji mogących jakościowo konkurować z szampanami.

Wina z Szampanii znane były już w średniowieczu, ale ze względu na miejscowy klimat (to jeden z najbardziej chłodnych regionów w Europie) ich problemem było to, że fermentacja zatrzymywała się zimą i ponownie ruszała, gdy robiło się cieplej, a kiepskiej jakości butelki nie wytrzymywały wytwarzającego się wówczas ciśnienia. Ratunkiem okazał się rozwój techniki, a konkretnie solidniejsze butelki wytwarzane w Anglii od XVII wieku (wbrew legendzie nie był to wynalazek mnicha Dom Pérignona). Szampany pozostały jednak winami musującymi, gdyż chłodna pogoda nie pozwala na uzyskanie pełnej dojrzałości owoców koniecznej do win spokojnych, a przy musiakach niedojrzałość i kwasowość wina jest łagodzona przez obecny w nim cukier.

Dzisiaj szampany powstają najczęściej jako mieszanka trzech odmian – chardonnay, pinot noir i meunier (niedawno zdecydowano o oficjalnym skróceniu poprzedniej nazwy pinot meunier). Na ich ostateczny smak przekłada się nie tylko zastosowana proporcja szczepów, ale wspomniany poziom cukru w winie (określany jako dosage). Tradycyjnie większość szampanów to kategoria brut (do 12 g/l), ale ostatnio coraz popularniejsze stają się wina bardziej wytrawne, extra brut (0-6 g/l) czy brut nature (0-3 g/l).

Region upraw obejmuje spory obszar (ok. 320 gmin, ponad 33 tys. ha) i można go podzielić na kilka części. Wokół miasta Reims znajdziemy Montagne de Reims, gdzie na głębokich pokładach wapienia rośnie głownie pinot noir i meunier. Winnice rozłożone nad rzeką Marną (Vallée de la Marne) to region utożsamiany z meunier, gdzie podłoże jest bardziej piaszczysto-gliniaste. Côte des Blanc to położony na południe od Marny pas wapiennych winnic porośniętych niemal w całości przez chardonnay. Jego przedłużeniem jest Côte de Sézanne, gdzie dalej dominuje ta sama odmiana. Côte des Bar leży jeszcze dalej na południe, w oddaleniu od pozostałych obszarów, znajdziemy tu sporo pinot noir i uchodzi on za miejsce, gdzie działa najwięcej ciekawych, małych producentów.