Odmiana
Smak
Kraj
Producent
Rodzaj wina
Ekologiczność
Wyróżnik
Zamknięcie butelki
Zakres cen
Friuli to pograniczny region Włoch, położony na północnym-wschodzie kraju i sąsiadujący ze Słowenią oraz Austrią. Mimo niewielkiego obszaru, winiarsko obszar ten jest zróżnicowany i dynamicznie się rozwijający. To również jedno z niewielu miejsc we Włoszech, gdzie zdecydowanie dominują białe wina (ponad 75% produkcji).
Bliskość Alp sprawia, że mieszają się tutaj chłodne masy powietrza z północy, z ciepłymi znad Adriatyku. Przekłada się to na spore różnice temperatur między dniem, a nocą, dzięki czemu winogrona dojrzewają powoli, zachowując kwasowość i aromatyczność – stąd też taka popularność białych win.
Obok odmian międzynarodowych (głównie Chardonnay, Pinot Bianco, Pinot Grigio i Sauvignon Blanc) ważne są szczepy lokalne, na czele z Friulano – jeszcze do niedawna był on nazywany Tocai Friulano, ale na skutek węgierskich protestów nazwa została skrócona. Zwykle powstają z niego wina mało aromatyczne, o dobrej strukturze i kremowości. Na pograniczu słoweńskim (apelacja Collio) duże znaczenie ma również Ribolla Gialla, dająca świeże wina o brzoskwiniowo-cytrusowym owocu, ale często wykorzystywana również do produkcji win pomarańczowych. Jeśli chodzi o czerwienie, to z sukcesem uprawia się we Friuli odmiany bordoskie (Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon i Merlot), ale najciekawsze wina powstają z lokalnych szczepów Refosco (ciemne owoce z dodatkiem nut ziemistych) i Schioppettino (z charakterystycznymi nutami ziołowo-przyprawowymi).
Najbardziej renomowaną apelacją we Friuli jest Collio (ok. 1000 ha), zajmująca wzgórza na północ od Gorycji. Powstają tutaj głównie białe wina o znakomitej strukturze i wyraźnej mineralności. Collio było również miejscem, gdzie odrodziła się tradycja produkcji białych win długo macerowanych, tzw. pomarańczowych. Dalej na północ leży apelacja Friuli Colli Orientali (2000 ha), może nieco mniej oklaskiwana, ale z której wciąż pochodzi wiele solidnych win. Bliżej morza, na płaskich terenach znajdziemy obszar Friuli Grave (1360 ha) i Friuli Isonzo (800 ha). Żwirowe, aluwialne gleby sprawiają, że powstają tu wina mocniej nasycone, mniej kwaskowe niż kuzyni z wyżej położonych winnic. Ciekawym regionem jest też Carso (zaledwie 26 ha), wapienny płaskowyż nieopodal Triestu. Znajdziemy tutaj aromatyczną odmianę Malvasia, a także gruszkowo-śliwkowe białe wina ze słoweńskiego szczepu Vitovska. Podobnie jak w Collio powstaje tu sporo win naturalnych.