Primitivo – włoska odmiana, która podbiła Polskę

Wina z Apulii od lat cieszą się ogromną popularnością w Polsce. A wśród nich prawdziwym królem jest Primitivo – odmiana o ciekawej historii i wyjątkowym smaku.

Chorwackie korzenie, światowa kariera

Choć dziś Primitivo kojarzymy głównie z południowymi Włochami, badania DNA dowiodły, że jego prawdziwym domem są wybrzeża Chorwacji, gdzie znany był jako Crljenak Kastelanski. To odmiana, która niemal całkowicie wyginęła – w latach 80. XX wieku znano zaledwie kilka ocalałych krzewów. Dopiero po odkryciu jej pokrewieństwa z Primitivo i Zinfandelem zyskała nową popularność i dziś przeżywa renesans na chorwackim wybrzeżu Dalmacji.

W XVIII wieku szczep trafił do Apulii, gdzie szybko się zadomowił, a w XIX wieku powędrował do Kalifornii, gdzie zrobił oszałamiającą karierę pod nazwą Zinfandel. Co ciekawe, w Kalifornii do dziś rosną winnice Primitivo liczące sobie ponad 120 lat, uznawane za żywe pomniki historii winiarstwa.

Apulia – ojczyzna Primitivo

Apulia, położona na „obcasie włoskiego buta”, to jeden z najbardziej słonecznych i suchych regionów Włoch. Śródziemnomorski klimat z gorącymi dniami i chłodniejszymi nocami, a także przewiewne warunki sprzyjają zdrowemu dojrzewaniu gron. Gleby są tu różnorodne – od czerwonych gleb bogatych w żelazo, przez wapienne i gliniaste, aż po piaszczyste przy wybrzeżach. Wszystko to sprawia, że Primitivo osiąga tutaj doskonałą dojrzałość, dając wina pełne koncentracji i intensywnego owocu.

Skąd nazwa?

„Primitivo” nie ma nic wspólnego z prymitywnością – przeciwnie. Nazwa pochodzi od włoskiego „primo” – pierwszy. To odmiana, która dojrzewa wcześnie i jako jedna z pierwszych trafiała do koszy rolników.

Styl i smak

Primitivo daje wina pełne ekspresji:

• wysoki alkohol i miękka struktura,
  
  
• niewysoka kwasowość,
  
  
• aromaty ciemnych owoców, konfitur, przypraw, czekolady i lukrecji.
  
  

We Włoszech uprawia się ponad 14 tys. hektarów tej odmiany – głównie w Apulii – co czyni ją jednym z filarów tamtejszego winiarstwa.

Włochy, Kalifornia, Chorwacja – trzy style jednej odmiany

• Włochy (Apulia) – soczyste, pełne słońca, często z lekką słodyczą owocu, miękkie, łatwe do picia, a w wersji appassimento jeszcze bardziej skoncentrowane.
  
  
• Kalifornia (Zinfandel) – często potężniejsze, bardziej alkoholowe, z nutami dżemu, pieprzu i wanilii od beczki. Zaskakują złożonością, zwłaszcza ze starych krzewów.
  
  
• Chorwacja (Crljenak) – wina bardziej surowe, z wyższą kwasowością, często o mineralnym charakterze, wiernie oddające dalmatyńskie terroir.
  
  

Cantina Sampietrana – tradycja i nowoczesność

Jednym z producentów, których wina trafiają do naszej oferty, jest Cantina Sampietrana, założona w 1952 roku w sercu Salento. To spółdzielnia, w której kilkudziesięciu winiarzy wspólnie rozwija swoje winnice, łącząc tradycję z nowoczesnymi technikami.

Dwa przykłady pokazują dwa oblicza Primitivo:

• Tre Filari Primitivo Appassimento – powstaje z podsuszanych winogron metodą appassimento. Dzięki temu jest bardziej skoncentrowane, pełne nut suszonych owoców i aksamitnej słodyczy.
  
  
• Primitivo Tacco Barocco – klasyczna interpretacja, soczysta i zbalansowana, świetnie oddająca charakter Salento.
  
  

Do czego pasuje Primitivo?

Intensywność i pełnia tego wina sprawiają, że to świetny partner do:

• dań z grilla,
  
  
• wołowych gulaszy,
  
  
• makaronów z sosem pomidorowym,
  
  
• pizzy i serów dojrzewających.
  
  

Dlaczego o tym piszemy?

Bo Primitivo to dziś jedno z najczęściej wybieranych win w Polsce. Kochamy je za łatwość picia, bogaty smak i to, że potrafi zamienić każdy posiłek w ucztę. A dzięki takim winiarzom jak Cantina Sampietrana możemy cieszyć się winami, które łączą lokalną tradycję z nowoczesnym sznytem.